İtalya’ da bir Türk Kasabası

“Moena”  İtalya’ nın  Trento  bölgesinde, İtalya-Avusturya sınırında yer alan bir kasabadır.  Bilinen şehirlerden Venedik ve Milano’ya  yaklaşık 3 saat mesafededir.  Yazın yaklaşık 3.000, kışın ise 15.000 kişinin yaşadığı bir kayak merkezidir.

Bu kasaba, Türkçe bilmemelerine ve Türkiye ile bir irtibatları olmamasına rağmen,  yaklaşık üç asırdır “Türk Festivali” düzenlemektedir[1]. Her sene Temmuz-Ağustos aylarında kasaba meydanı  “Türk Bayrakları” ile donatılmakta, kadın-erkek ve çocuklar otantik (Osmanlı-Türk) giysiler giyerek kortejler oluşturmaktadır. Kasaba “Riona Turchia-Türk Bölgesi” olarak adlandırılmakta, insanlar kendilerini  “Moena Türkleri” şeklinde ifade etmektedir.  Bu haliyle bu festival ve bölge, Avrupa’ nın ortasında gerçek bir “Saklı Türk Hazinesi” olarak değerlendirilmektedir.

Üç asırdır devam eden bu sürecin bilinir hale gelmesi çok eski değildir ve konu son zamanlarda gittikçe daha fazla ilgi çekmektedir. Dünyanın dört bir tarafında bulunan, saklı kalmış kültürel birikimlerimiz ve hikâyelerimiz gibi bu da saklı kalmıştır.

Konunun geçmişine kısaca bakılacak olursa;

• Web taramasında konuyla ilgili en eski tarihli haber  7 Ocak 2007 tarihli Sabah[2] Gazetesinde yer almıştır.  Burada Moena Belediye Başkanının zamanın Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç’ u festivale davet ettiğinden bahsedilmektedir.
• 2010 yılında tarihçi-yazar Orhan Yeniaras tarafından “El Turco : 2. Viyana Kuşatmasının Bilinmeyen Yönleri” isimli roman yayınlanmıştır[3].
• 2011 yılında Vox Populi (Halkın Sesi) Düşünce ve Araştırma Kuruluşu Başkanı Dr. Ermmano Visintainer’in “İtalya’da Unutulmuş Türk Varlığı: Moena Türkleri[4]” başlıklı çalışması ORSAM tarafından yayımlanmıştır[5].
• 2012 yılında Ayşegül Seloğlu’ nun “İtalya’daki Türkolojik Bulgular: Moena’da Türk Kültürüne Dair İzler” konulu Yüksek Lisans çalışması  “Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi“ nde yayımlanmıştır[6]. Burada 2007 yılında festivalde bir “Yeniçeri Sergisi” açıldığından bahsedilmektedir.
• 2014 yılında Emre Taş tarafından “Il Turco: Italya’da Bir Yeniçeri” romanı yayınlanmıştır[7].
• Youtube’ de yer alan bir video https://www.youtube.com/watch?v=nQZD790Oh-k adresinden izlenebilir.

 

Bunların devamında daha çok özel televizyon kanallarının çektiği görüntüler, haberler, blog yazıları yer almıştır.

[1] https://onedio.com/haber/13-maddede-filmlere-tas-cikaran-oykusuyle-italya-da-bir-turk-koyu-moena–445513

[2] http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/10/cp/gnc110-20070107-102.html

[3] http://www.kitapyurdu.com/kitap/el-turco-amp-ii-viyana-kusatmasinin-bilinmeyen-yonleri/426192.html

[4] http://www.orsam.org.tr/eski/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/201258_14raportum.pdf

[5] https://www.cnnturk.com/2011/yasam/diger/10/14/italyada.unutulmus.turkler/633124.0/index.html

[6] http://turkcearastirmalari.gazi.edu.tr/index.php/makale_yazar/aysegul-seloglu/

[7] https://issuu.com/emreta/docs/__l_turco-__talya_da_bir_yeni__eri-