15 Aralık 2014 tarihli ve “Ankara çok önemli bir Konferansa hazırlanıyor” başlıklı yazı  ile Çölleşme ile Mücadele 12. Taraflar Konferansının 12-24 Ekim 2015 tarihlerinde Ankara’da yapılacağına değinilmişti.  Bu yazıda “UNCCD ve Özel Sektör” konusu değerlendirilecek ve yapılabilecekler gözden geçirilecektir.

Taraflar Konferansı esnasında düzenlenecek olan  “Sustainable Land Management Business Forum (SLM Business Forum– Sürdürülebilir Arazi Yönetimi İş Forumu (SAY İş Forumu)UNCCD ile özel sektörün işbirliği imkânlarını geliştirmek için oluşturulan girişimlerden birisidir.

(Not: Tanım ve terimlerde yeknesaklığı sağlamak için bundan sonra İngilizce için SLM Business Forum, Türkçe için ise SAY İş Forumu kullanılacaktır) Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bugüne kadar yapılanlar gözden geçirilmeye çalışılmıştır.

Konuya başlamadan önce hangi sektörlerin SAY İş Forumu kapsamına girdiği veya girmesi gerektiği irdelenmelidir.

Çölleşme ile mücadele sözleşmesi hattı zatında bir arazi yönetimi sözleşmesi olarak değerlendirilebilir. Zaten son yıllarda daha çok  “DLDD- Drought Land Degradation and Desertification- Kuraklık-Arazi Bozulması ve Çölleşme”  terimleri kullanılmaktadır.

Bu ifadeler Türkçeye “ÇABUK- Çölleşme Arazi Bozulması ve Kuraklık” şeklinde çevrilebilir.

Arazi Degradasyonunun Ekonomisi- THE ECONOMICS OF LAND DEGRADATION– http://eld-initiative.org/  isimli girişim tarafından hazırlanan “İş Dünyası Özeti” raporundahttp://www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Documents/ELD_Business_Brief.pdf SAY İş Forumu kapsamına girebilecek sektörler detaylı şekilde değerlendirilmiştir.

Bu raporda da ifade edildiği üzere ham madde veya üretim materyali olarak  “toprağı” kullanan sektörler çölleşmeden, diğer bir ifade ile Sürdürülebilir Arazi Yönetiminden doğrudan etkilenen ve müdahil olması gereken sektörlerdir.

Bu rapora göre; Ormancılık, kağıtçılık, madencilik, alt yapı ve malzeme, gıda ve içecek gibi sektörler arazi bozulmasından en fazla etkilenecek olan sektörler olarak belirlenmiştir.

Ülkemiz tarafından değerlendirme yapıldığında; ormancılık (tüm alt sektörleri ile birlikte), gıda, tarım, hayvancılık,  madencilik, ulaşım, su, elektrik vb. işlerle uğraşan özel sektörün konuya müdahil olması gerektiği değerlendirilmektedir.

land risk

  1. UNCCD ve İş Dünyası

UNCCD Sekretaryası iş dünyası ve sanayinin UNCCD Toplantılarına ve çalışmalarına iştirak etmelerini teşvik için çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Bunlar;

  • Firmalara ve bunlar tarafından kurulan sivil toplum kuruluşlarına “gözlemci statüsü” verilerek UNCCD Toplantılarına katılmaları teşvik edilmektedir.
  • UNCCD ile çeşitli girişimler-küresel ağlar arasında işbirliği anlaşmaları imzalanmış olup, özel sektörün bu girişimler kanalı ile daha aktif şekilde rol almalarının önü açılmıştır.
  • Özel sektör işbirliğinin anlaşılabilir kurallara bağlı olarak yürütülmesi için strateji ve rehberler hazırlanmıştır.
  • Konunun bilimsel temellere dayalı olarak yürütülmesi için bir Akademi kurulmuştur.
  • 2011 yılından itibaren Taraflar Konferansı esnasında SAY İş Forumları düzenlenmektedir.

Konuyla ilgili olarak  www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Pages/default.aspx adresinden bilgi alınabilecektir.

İlgili web sayfası aşağıdaki gibi dizayn edilmiştir.

 

1.1.       Gözlemci Statüsü

Bu kapsamda firmaların ve bunlar tarafından oluşturulan STK’ların UNCCD’ ye gözlemci olarak katılmalarını sağlamak için www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Pages/Accrediting-Your-Business.aspx adresinde yayımlanan başvuru rehberi ve belgelerini hazırlamıştır.

 1.2.       Küresel Ağlar

http://www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Pages/Business-Networks.aspx adresinde iş dünyasının iştirak edebileceği küresel ağlar sıralanmıştır. Buna göre;

 

1.3.       Strateji ve Rehberler

UNCCD ve İş Dünyası işbirliğine dair strateji ve rehberlerhttp://www.unccd.int/Lists/SiteDocumentLibrary/Partnerships/Business%20Engagement%20Strategy%20and%20Guidelines.pdfadresinde yayınlanmıştır.

 

1.4.       Toprak Liderliği Akademisi- The Soil Leadership Academy –

http://www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Pages/Soil-Leadership-Academy.aspx

Toprak Liderliği Akademisi, UNCCD, World Business Council for Sustainable Development ve Syngenta isimli firma tarafından kurulan bir akademidir. 2015 yılından itibaren faaliyete geçmesi beklenmektedir.

Konunun Türkiye tarafına bakıldığında; UNCCD Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, WBSD İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği- http://www.skdturkiye.org/, Syngenta ise  Türkiyedeki firması kanalı ile http://www3.syngenta.com/country/tr/tr/contactus/Pages/home.aspxtemsil edilmektedir.

 

1.5.       SLM Business Forum- SAY İş Forumu

Birincisi 2011 yılında Kore’de http://www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Pages/First-SLM-Business-Forum-.aspx, ikincisi 2013 yılında Namibya’dahttp://www.unccd.int/en/Stakeholders/private_sector/Pages/Second-SLM-Business-Forum.aspxdüzenlenmiştir.

Üçüncüsü 2015 yılında Türkiye’de düzenlenecektir.

 

2.      Tavsiyeler

2015 yılında Ankara’da düzenlenecek  olan 3. SAY İş Forumu Türkiye firmalarının tanıtımı, Türkiye’nin önceliklerinin uluslararası gündeme taşınması açısından son derece önemli bir platform olarak değerlendirilmektedir. Bu Konferans BM tarafından yönetilecek bir süreç olacağı için BM tarafından belirlenen ortaklarla işbirliğine gidilmesine özel önem verilmelidir ancak Ülkemizin öncelikleri her halükarda dikkate alınmalıdır. Diğer taraftan UNCCD’ nin konuyla ilgili elamanları ile de zaman geçmeden görüşülmeye başlanmalıdır.http://www.unccd.int/en/Stakeholders/Pages/Contact.aspx

Daha önceki yazışmalarda 3. SAY İş Forumu  ÇEM ile birlikte TOBB tarafından koordine edilmesi konusunda mutabık kalınmış olup, ormancılık (kereste, mobilya, lif yonga, kağıt, pelet vb), gıda, tarım, hayvancılık, madencilik, ulaşım, su, elektrik gibi sektörlerde faaliyet gösteren firmaların ve bunların birliklerinin iştiraki sağlanmalıdır. (Not: Ormancılık ifadesinin hangi konuları ve firmaları kapsadığına dair bir çalışmaya “Ormancılık sektörü neleri içeriyor? Neleri içermeli?” başlıklı yazıdan ulaşmak mümkündür.

 

Yola çıkmadan önce;

  • 2011 ve 2013 Deklarasyonları okunmalı ve değerlendirilmelidir.
    • 2011ve 2013 İş Forumu Deklarasyonları okunmalı ve değerlendirilmelidir.
    • Yol arkadaşları belirlenmelidir:
      • Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı http://www.invest.gov.tr/ ile işbirliği yapılabilir.
      • UNCCD’ nin Küresel Ortaklarının Türkiye temsilcileri İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği, Global Compact Türkiyeve Syngenta Türkiye ile irtibata geçilmeli ve yol haritası müzakere edilmelidir.
      • UNCCD ve WCSD 17 Aralık 2014 tarihinde Başbakanımız Sayın Ahmet Davodoğlu’ na hitaben yazdıkları mektupta bu konudaki görüşlerini ve taleplerini dile getirmişlerdir.   WBCSD UNCCD letter to PM Turkey FINAL 17 12 15
      • Ülkemizdeki BM Ajanslarından UNDP, FAOSEC, IOM, yine Ülkemizin etkin şekilde temsil edildiği UNECE Ormancılık ve Kereste Bölümü ve UNECE Land Management ile işbirliğine gidilebilir.
      • Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi; İklim Değişikliği ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmeleri ile birlikte RİO Sözleşmeleri olarak anılmaktadır. Bu üç sözleşmenin iş dünyası ile ilişkilerini belli bir sinerji içinde yürütmek için oluşturulan platformlardan biri olan RioPlusBusiness http://rioplus.org/ ile işbirliği imkanları değerlendirebilir. UNCCD Sekreteryası RioPlas Business ile işbirliği yapmaktadır.
      • İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK)http://www.comcec.org/TR_YE/icerik.aspx?iid=111ve diğer uluslararası girişimlerle işbirliği yapılabilir. Düzenleme komitesi buna göre tespit edilebilir.
      • İslam İşbirliği Teşkilatı ile müştereken çalışmakta olan “İslam Ülkeleri Müşavirler Federasyonu- Federation of Consultants from Islamic Countries–  ile işbirliği düşünülebilir.
      • World Economic Forum’ un 2015 yılı programları, gündemi gözden geçirilmelidir. Bu Forum’la henüz irtibat sağlanamamıştır.
      • UNCCD ile Dünya Göç Örgütü yeni bir iş birliği anlaşması imzalamıştır. Gelişmelerde dikkate alınması gereken bir konu olarak değerlendirilmektedir.
      • Ülkemizin başkanlığını yürüttüğü G20 http://g20.org/ ile işbirliği imkanları araştırılmalıdır.

5 Ocak 2015 tarihinde yapılan toplantı

Bu konuları müzakere etmek üzere 5 Ocak 2015 Pazartesi günü saat 14:00-16:00 arasında Orman ve Su İşleri Bakanlığında bir toplantı yapılmış olup buraya;

  • Orman ve Su İşleri Bakanlığı Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü
  • Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Esnaf ve Sanatkarlar Genel Müdürlüğü
  • TOBB
  • SKD Türkiye
  • Global Compact Türkiye
  • Danışmanlık Firması Yetkilileri
  • Armada yetkilileri katılmıştır.

 

 9 Şubat 2015 Pazartesi günü yapılan toplantı

Bu konuyu müzakere etmek üzere TOBB’ un daveti üzerine 9 Şubat 2015 günü saat 10:00-12:00 arasında TOBB’ da bir toplantı yapılmıştır.  Bu toplantıya;

  • ÇEM Genel Müdür Yardımcısı İsmail Belen, UNCCD Türkiye Odak Noktası Erdoğan Özevren, Daire Başkan Vekili Özlem Yavuz,  Uzmanlar Pınar Canlı ve Ahmet Şendağlı,
  • Gümrük ve Ticaret Bakanlığından Atakan Şengül ve Tuğba Akkaya,
  • TOBB Avrupa Birliği Dairesi Başkanı Mustafa Bayburtlu, Şube Müdürü Dr. Kadri Taştan, Uzman Seda Gedik,
  • UN Global Compact’ı temsilen Sevgi Ceyda Şairoğlu,
  • TOBB Kağıt Sektör Meclisini temsilen Sedef Zaimoğlu,
  • İKV – İKTİSADİ KALKINMA VAKFI‘ nı temsilen İlge Kıvılcım,
  • TEPAV | Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’ nı temsilen Bengisu Özenç,
  • İSO’ yu temsilen Ömer İnan,
  • SKD’ yi temsilen Konca Çalkıvık,
  • REC Türkiye’den Dursun Baş,
  • ASO’dan Ceyda Mine Polat  iştirak etmiştir.

Burada temel olarak; Sürdürülebilir Arazi Yönetimi İş Forumu için bir “Düzenleme Komitesi” kurulması kararlaştırılmış, iş takvimi hazırlanması müzakere edilmiştir.

tobb1tobb2tobb3

 

Daha önceki çalışmalarda  COP esnasında yapılacak STK ve İş Forumu için bir hazırlık yapılmış ve aşağıdaki gibi bir Alt Kurul için hazırlıklar başlatılmıştı.

Bunun devamında 10 Şubat 2015 günü ÇEM Genel Müdürü Hanifi Avcı, Genel Müdür Yardımcısı İsmail Belen ve TEPAV’ dan Halil Agah’ ın katılımı ile yapılan değerlendirmelerde;

  • İş Forumu ve EXPO için; Konya Şeker, İş Bankası, Hüsnü Özyeğin Vakfı-http://www.husnuozyeginvakfi.org.tr/ , TEPAV,  Türkiye Sınai Kalkınma Vakfı, ENAT, Nihat Gökyiğit Vakfı, Doğu Grubu, AKFEN gibi gruplarla, firmalarla irtibata geçilmesinin faydalı olabileceği değerlendirilmiştir.
  • Hüsnü M. Özyeğin Vakfı’ nın DAKA Desteği ile yürüttüğü “Kavar Kalkınma Kooperatifi ” ile birlikte hazırladığı “Kırsalda Umut var- Sürdürülebilir bir kırsal kalkınma modeli olarak Kavar Havzası deneyimi” isimli yayının ve diğer çalışmaların iyi bir örnek olabileceği değerlendirilmiştir. http://www.husnuozyeginvakfi.org.tr/ozyegin-vakfi-kirsal-kalkinma-modeli/

 

İsmail Belen-

Pınar Canlı